Rusya Federasyonu içindeki Nogay sayısı 2002'de 90.666 idi. Nogaylar günümüzde toplu olarak Stavropol krayı, Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti (2002'de 14.873) ile Çeçenya ve Dağıstan (2002'de 38.168) cumhuriyetlerinde yaşamaktadırlar. Nogayca Karaçay-Çerkes ve Dağıstan cumhuriyetlerindeki resmi dillerdendir.2007'de Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'nde merkezi Erken-Şahar olan,toplam 15 bin nüfuslu bir Nogay rayonu oluşturulmuştur.
Büyük kısmı Kafkasya'da Dağıstan, İdil Nehri güney boyları, Stavropol Kray,Çeçenya ile Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'nde yaşamaktadırlar. Kırım ve Romanya'da da Nogaylar bulunmaktadır. Nogay toplam nüfusu 100.000'in üzerinde olup hepsi Sünni/Hanefi Müslümandır.
Terek Irmağı havzasında yaşayan Nogaylara "Ak Nogaylar" da denmektedir. Bugün Nogaylar Adige (Çerkes) gelenek ve folklorunu da benimsemiş bulunmaktadırlar. Nogaylar Türkçenin Kıpçak grupuna giren bir dil konuşurlar.13-15.yüzyıllarda Altın Orda egemenliğinde idiler. Altın Orda'nın parçalanmasından sonra,şimdiki Kuzey Kafkasya'nın kuzeydoğu kesimi Astrahan Hanlığı,kuzeybatı kesimi de Kırım Hanlığı sınırları içinde kaldı.Astrahan Hanlığı 1556'da yıkılıp toprakları Rusya'ya ilhak edildi.Bu nedenle şimdiki Stavropol kray'ında bir Nogay nüfus yaşamaktadır.
Kuzey Kafkasya'nın kuzeybatısında ya da Kuban Irmağı kuzeyinde yaşayan ve Kırım Hanlığı yurttaşları olan Nogaylar,1783'te,bu yerleri Rusların Kırım Hanlığı ile birlikte ilhak etmesi sonucu olumsuzluklar yaşadılar ve soykırıma uğratıldılar (bk.Ashad K'ırğ,"Tehlike Hep Kuzeyden Geliyordu",Kuzey Kafkasya KD,İstanbul,1992,sayı 85-86,s.23-25).
|